Uw88

Bất ngờ nắng nóng gần 40 độ C ở miền Trung

Khác biệt quan điểm, ganh đua vai trò

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 25.3.2024

Chia sẻ với Politico ngày 26.2, Ngoại trưởng Israel Gideon Sa'ar cho biết Iran đã làm giàu đủ uranium để chế tạo "vài quả bom" và tiến tới sản xuất vũ khí hạt nhân, một động thái sẽ gây ra bất ổn lớn đến Trung Đông. "Vì vậy, chúng ta không có nhiều thời gian", ông Sa'ar nói. Ngoại trưởng Sa'ar cho hay khả năng thành công khi theo đuổi con đường ngoại giao là không lớn và việc không ngăn chặn được chương trình hạt nhân của Iran sẽ là "thảm họa cho an ninh của Israel". Ông Sa'ar cũng cáo buộc Iran đang tuồn lậu vũ khí đến Bờ Tây qua biên giới với Jordan.Khi được hỏi về khả năng Israel tiến hành một cuộc tấn công tiềm tàng vào Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Sa'ar nêu rõ: "Tôi nghĩ rằng để ngăn chặn chương trình hạt nhân của Iran trước khi nó được hiện thực hóa, giải pháp quân sự nên được đưa ra thảo luận nghiêm túc". "Nếu không làm như vậy, thì một cuộc chạy đua hạt nhân ở Trung Đông với Ai Cập, Ả Rập Xê Út và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ xảy ra", ông nói thêm. Phía Iran chưa phản hồi các thông tin trên.Tuyên bố trên của Ngoại trưởng Sa'ar phù hợp với cam kết của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về việc "hoàn thành nhiệm vụ" ngăn chặn tham vọng hạt nhân của Iran với sự giúp đỡ của Tổng thống Mỹ. Trước đó, nhà lãnh đạo Mỹ từng nói ông thích đạt được một thỏa thuận với Iran hơn là "ném bom dữ dội vào nước này". Song, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz nhấn mạnh rằng "mọi lựa chọn" vẫn đang được thảo luận để hướng đến mục tiêu ngăn chặn hoàn toàn chương trình hạt nhân Iran.Trong một diễn biến khác, Iran ngày 26.2 lên án vòng trừng phạt mới của Mỹ sau khi Washington hôm 24.2 đưa hơn 30 người và tàu thuyền có liên quan hoạt động buôn bán dầu mỏ của quốc gia này vào danh sách đen. Theo Hãng AFP, đây là đợt trừng phạt thứ 2 trong vòng chưa đầy một tháng kể từ khi Tổng thống Trump khôi phục chính sách "gây sức ép tối đa" đối với Tehran.Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baqaei tuyên bố các lệnh trừng phạt là "dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự thù địch của các nhà hoạch định chính sách Mỹ đối với phúc lợi, sự phát triển và hạnh phúc của người dân Iran". Trong một tuyên bố, ông Baqaei gọi các biện pháp này là "hành động sai trái và vô lý".

Trang cá độ uy tín VN88

Trong năm 2024, từng có thời điểm ô tô lắp ráp, sản xuất trong nước liên tục bị xe nhập khẩu vượt mặt về doanh số trong nhiều tháng liền. Tuy nhiên, từ tháng 9.2024 khi Chính phủ áp dụng chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô lắp ráp, sản xuất trong nước theo Nghị định 109/2024/NĐ-CP, lượng tiêu thụ ô tô "nội" đã có sự tăng trưởng đáng kể.Theo số liệu từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong năm 2024 lượng tiêu thụ ô tô lắp ráp, sản xuất trong nước của các thành viên VAMA đạt 172.730 xe các loại, giảm khoảng 5% so với năm 2023. Tuy nhiên, số liệu này chưa bao gồm doanh số bán ô tô Hyundai lắp ráp, sản xuất trong nước do TC Motor phân phối (đạt gần 57.000 xe) cũng như doanh số ô tô điện VinFast (đạt hơn 87.000 xe). Thực tế, nếu cộng cả doanh số bán xe của hai thương hiệu này, trong năm 2024 người Việt đã mua sắm tổng cộng hơn 317.000 xe ô tô lắp ráp, sản xuất trong nước.Chính sách ưu đãi từ Chính phủ cùng với chương trình khuyến mãi, giảm giá từ các nhà phân phối thu hút khách mua ô tô lắp ráp, sản xuất trong nước. Doanh số bán nhiều mẫu mã theo đó cũng được cải thiện đáng kể. Dưới đây là danh sách 5 ô tô lắp ráp, sản xuất trong nước bán chạy nhất thị trường Việt Nam trong năm 2024:

quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư